کسی که نمی داند چند نماز قضا دارد
کسى که چند نماز از او قضا شده و شماره آنها را نمىداند، مثلانمىداند چهارتا بوده یا پنج تا،چنانچه مقدار کمتر را بخواند کافى است و همچنین اگر شماره آنها را مىدانسته ولى آن را فراموش کرده، اگر مقدار کمتر را بخواند، کفایت مىکند; ولى بنابر احتیاط مستحب، آن قدر بخواند که علم پیدا کند که نماز او از این بیشتر نبوده است و همچنین اگر انسان احتمال دهد نماز قضایى دارد یا نمازقضایى را که خوانده صحیح نبوده است،مستحب است احتیاطا قضاى آنها را به جا آورد.
عروةالوثقى، صلاة القضاء، مساله 26،30، توضیح المسائل، مساله 1374، 1383.
3. آیا خواندن نماز قضا، واجب فورى است؟
کسى که نماز قضا دارد، باید در خواندن آن کوتاهى نکند، ولى واجب نیست که فورا آن را به جا آورد; البته تا حدى که منجر به مسامحه و سهلانگارى و سبک شمردن دستورات دین نگردد و کسى که نماز قضا دارد،مىتواند نماز مستحبى بخواند و حتى اگر نماز قضا از همین روز دارد، مىتواند قبل از خواندن نمازى که قضا شده، نماز ادایى را بخواند و لازم نیست نماز قضا را جلو بیندازد -ولو بعضى از فقها در همین قسم اخیر احتیاط واجب دارند که اول نماز قضا را بخواند ولى احتیاط مستحب آن است که اول نماز قضا را بخواند، خصوصا اگر نماز قضا از همان روز باشد.
عروةالوثقى، صلاةالقضاء، مساله27 29،31، تحریر الوسیله، ج1، ص227، مساله 13.
4. آیا کس دیگرى مىتواند نماز قضاى انسان را بخواند؟
تا انسان زنده است، دیگرى نمىتواند نمازهاى قضاى او را بخواند،هر چند خود شخص از خواندن نمازهاى قضایش عاجز باشد و اما بعد از مردنش مىشود.
عروةالوثقى، صلاة القضاء، مساله 32، توضیح المسائل، مساله 1387.
5. کیفیتخواندن نمازهاى قضا (ترتیب، شکسته یا تمام جماعت)
در نمازهایى که ترتیب در اداى آنها شرعا معتبر است،مانند: ظهر و عصر و مغرب و عشا در یک روز، در قضاى آنها هم باید ترتیب رعایتشود و در بقیه بهتر استبه ترتیب خوانده شود و اما در باره شکسته و یا تمام خواندن باید گفت: نماز را همان طور که فوت شده، باید قضا نمود،یعنى اگر شکسته فوت شده، باید شکسته، و اگر تمام فوت شده، باید به صورت تمام، قضا نماید و در جاهایى که وظیفه او جمع کردن بین شکسته و تمام بوده و نمازش فوت شده، باید، هم شکسته و هم تمام، قضا نماید و نماز قضا را با جماعتهممىشود خواند، چه نماز امام جماعت قضا باشد یا ادا و لازم نیست هر دو یک نماز را بخوانند; مثلا اگر نماز قضاى صبح را با نماز ظهر و عصر امام بخواند، اشکال ندارد.
عروةالوثقى، صلاة القضاء، مساله 12، 16، تحریر الوسیله، ج1، ص225، مساله 8، توضیح المسائل، مساله 1388.
6. در چه زمانى مىتوان نماز قضا را به جا آورد؟
نمازهاى قضا را مىشود در تمام اوقات شبانه روز خواند،چه در سفر و چه در حضر،و اگر بخواهد در سفر،نمازهاى فوت شده در غیر حال سفررا بخواند، باید آنها را تمام بخواند و اگر در حضر (غیر مسافرت) بخواهد نمازهاى فوت شده در مسافرت را قضا نماید باید شکسته قضا نماید.
عروةالوثقى، صلاة القضاء، مساله 10.
7. کسانى که عذر دارند آیا مىتوانند نماز قضا بخوانند؟
کسانى که با حالت عذر نماز مىخوانند، مثل کسى که باید در حال نشسته نماز بخواند، بنابر احتیاط واجب باید خواندن نمازهاى قضاى خود را تا وقتى که عذر او برطرف نشده به تاخیر بیندازند، مگر کسى که عذرش تا آخر عمر ادامه پیدا کند، یا از زود مردن خود بترسد -به خاطر ظاهر شدن نشانههاى مرگ و یا به خاطر اینکه چون نمىتوانسته وضو بگیرد یا غسل کند، به جاى وضو و غسل تیمم کرده، که در این صورت مىتواند بخواند، ولى در این صورت اخیر بهتر استبه جا آوردن نماز قضا را به تاخیر بیندازد.
عروةالوثقى، صلاة القضاء، مساله 34، تحریرالوسیله، ج1، ص226،مساله 12، توضیح المسائل، مساله 716.
منبع:ahkame.blogfa.com