نماز تكرار نيست معراج وجودي نمازگزار است.
نمازگزاران و اولياء خدا بر افكار و انديشههاي خود حاكمند نه محكوم آنها. آنان در اثربندگي خدا چنان ولايت و سلطهاي بر نفس خويش دارند كه اجازه نميدهندوسوسهاي بر قلب آنها ظهور كند. آنان با نمازهاي عارفانه و عشق ورزيدن به نماز نفس را كنترل و روح را در جهت رضاي خدا قرار ميدهند و بر هستي سلطه مييابند. دعاهاي آنان مستجاب ميشود و كارهاي خدايي انجام ميدهند.
بيشك در هر برههاي از زمان شناخت دقيق ديدگاههاي اسلام و نقش دستورات و احكام و اجراي آن نجات بخش جوامع بشري مسلمان بوده است و نماز كه از ستون دين و كليد بهشت است، نقش مهمي در بازسازي افراد بخصوص قشر جوان و دانشجويان خواهد داشت. در اين مقاله به بررسي اثر بازدارندگي نماز از گناه و فحشا و نقش نماز در تقوي، پاكي، كسب فضائل، احضار روح،ياد خدا بودن، جامعيت و قداست نماز، سيماي نماز و آثار و بركات نماز خواهيم پرداخت.
واستعينوا بالصبر و الصلوه و آنگاه كه فشار نفس طاغوت زياد شد از اهرم نماز و صبر كمك بگيريد.
قداست نماز:
قداست نماز به قدري است كه زمان اجراي بعضي مراسم مانند قسم و اداي شهادت، بعد از نماز قرار داده شده است.قرآن در سوره مائده آيه 106 ميفرمايد: هرگاه كسي در سفر دچار مرض شد و در آستانه مرگ قرار گرفت، دو نفرمسلمان يا حتي غيرمسلمان را بر وصيت خود گواه گيرد، لكن مراسم اداي شهادت بايد پس از نماز باشد. يعني آن دو نفر را بازداشت كنيد تا نماز تمام شود، آنگاه حاضر شده و با قسم خوردن شهادت دهند كه فلان مسلمان در مسافرت چه وصيت كرده است. بيشك مشخص ميگردد كه قداست و عظمت و نتيجه نمازگزاران تا چه حد است و بايد به اين مقوله توجه بسيار شود.
جامعيت نماز:
نماز يك هنرنمايي الهي است كه خداوندتمام ارزشها را به نحوي در نماز قرار داده است چه كمالي است كه براي انسان ارزش باشد اما در نماز يافت نشود؟ بايد به ارزشها و كمالاتي كه در نماز نهفته شده توجه كرد تا جامعيت نماز بهتر روشن شود. ياد خدا يك ارزش و تنها وسيله آرامبخش دلهاست و نماز ياد خداست. ياد قيامت يك ارزش و بازدارنده از گناه و فساد است. نماز يادآور يومالدين است. در خط انبياء و شهداء و صالحان بودن يك ارزش است كه ما در نماز از خدا ميخواهيم در صراطالدين انعمت عليهم قرار بگيريم. انزجار و قرائت خود را از ستمپيشگان و گمراهان با جمله غيرالمغضوب عليهم ولاضالين اعلام ميداريم.
عدالت كه در رأس همه ارزشهاست در امام جماعت لازم شمرده شده است كه به جاي خودسري و تكروي بايد تابع رهبر باشيم. رو به قبله ايستادن ارزش بسياري دارد، كه يادآور مكه، شكنجهگاه بلال، قربانگاه اسماعيل، زادگاه عليبنابيطالب، پايگاه قيام مهدي، آزمايشگاه ابراهيم(ع) و عبادتگاه تمام انبياء و اولياست.
در نماز هرچه هست تحرك در هر صبح و شام است. تحرك در ركوع و سجود و قيام حركت دررفتن به مسجد و مصلي، پس ساكن و ساكت و گوشهگير نبودن از بركات نماز است. نماز به ما ياد ميدهد كه همواره در تلاش و حركت باش البته در جهت خداوندي و به سوي او. در نماز روح و جان انسان، غبارروبي ميشود. غبار تكبرش ميريزد چون هر شبانهروز دهها بار بلندترين نقطه بدنش را با خاك ميمالد و سجده بر خاك بهتر از سنگ است كه تذلل در به خاك ماليدن است. بر زمين پاك سجده كردن كه از راه بخش نميتوان به پاكي و سرچشمه پاكيها رسيد. گريه از خوف خدا يك ارزش است و قرآن سجده همراه با گريه را ستايش كرده است: سجدا و بكيّا.
نماز يك خط الهي است كه از هنگام تولد تا لحظه مرگ ما ترسيم شده است. نوزاد كه به دنيا آمد در گوش راست و چپ او اذان و اقامه ميگويند و به هنگام مرگ نيز با خواندن نماز ميت را دفن ميكنند و در طول زندگي همواره در حال عبادت و پرستش خدا بودن و نماز گزاردن را سفارش ميكنند. پس نماز پيوند انسان با طبيعت است براي شناخت وقت نمازها خصوصاً صبح و ظهر بايد به خورشيد نظر افكند، براي بدست آوردن قبله بايد به ستارگان توجه كرد و براي انجام نمازهاي مستحبي در ايام مباركه به حركات ماه بايد دقت كرد. براي غسل و وضو رو به آب و براي سجده و تيمم به خاك روي آورد. اين ارتباط باطبيعت براي نظر افكندن به پديد آورنده آنها و طراح حكيم و برنامهريز است. از ديگر واجبات دين كه به نوعي در نماز حضور دارند، گفته شده است كه نمازگزار همچون كسي است كه به حج ميرود، كعبه، قبله و محور كارهاي اوست. نمازگزار همچون كسي است كه به جهاد ميرود لكن به جهاداكبر كه جهاد با نفس است. نماز خود بالاترين امر به معروف و نهي از منكر است.
زينت و نظافت يك ارزش است. اسلام سفارش ميكند كه خذو زينتكم عند كل مسجد 2 به هنگام شركت در مساجد خود را زينت كنيد و زينتهاي خود را برگيريد. با لباس پاكيزه و معطر وارد مسجد شويد، چنان كه سفارش ميكند زنان به هنگام نماز زيورهاي خود را همراه داشته باشند و با آنها خود را زينت دهند و به مسأله مسواك هم توجه داشته كه نماز با مسواك هفتاد برابر نماز بدون مسواك ثواب دارد و يا قبل از رفتن به مسجد سير يا پياز نخوريد كه بوي دهان شما ديگران را اذيت نكند ومردم را از مسجد فراري ندهد. حال با توجه به جامعيت وشناختن ارزشهاي حاكي از نماز به اين مسأله مهم يعني نقش نماز در معنويت نمازگزاران پي ميبريم. پس اگر دانشجويان و جوانان نماز را سرلوحه كارهاي خود قرار دهند و از نماز لحظهاي غافل نشوند، بيشك در بازسازي معنوي آنها مؤثر خواهد بود و آنان را جواناني پاك سيرت و با كمال و فضيلت خواهد نمود. نماز آنها را به صراط مستقيم هدايت خواهد كرد و معنويت را در آنها روشن خواهد كرد.